Castratie teef en reu; hoe zit het nu precies?

Verschil tussen castratie en sterilisatie

Allereerst is het goed om te weten dat er een verschil is tussen castratie en sterilisatie.  In de volksmond wordt het helpen van een teefje vaak sterilisatie genoemd, maar feitelijk is dat niet juist. In Nederland worden eigenlijk alle teefjes en reutjes gecastreerd.

Castratie is het wegnemen van de voortplantingsorganen. Bij reutjes zijn dat de teelballen en bij een teefje zijn dat de eierstokken (en soms de baarmoeder). Zowel een teefje als een reutje wordt in Nederland meestal gecastreerd.

Sterilisatie is het doorknippen of onderbreken van de zaad- of eileiders. De voortplantingsorganen blijven hiermee intact en dus ook de hormoonhuishouding. Je voorkomt met deze ingreep echt alleen dat je hond zich nog voort kan planten, maar zaken als loopsheid, rijgedrag of reactie op loopse teefjes blijven! Deze ingreep wordt maar heel weinig uitgevoerd in Nederland, maar het kan wel.

Hondenplatform Doggo heeft meerdere samenvattingen gemaakt over de onderzoeken die op dit moment gedaan worden naar de effecten van castraties bij honden. Wij geven een samenvatting en linken vervolgens door naar de rest van het artikel voor geïnteresseerden die meer willen weten.

Meer weten over het verschil tussen castratie en sterilisatie

Reu wel of niet castreren?

Vroeger werden reutjes bijna standaard gecastreerd omdat dit een positieve invloed zou hebben op het gedrag. Inmiddels weten we beter en wordt een mannetjeshond steeds minder vaak – uit gewoonte – gecastreerd. Een castratie heeft namelijk nogal wat gevolgen voor de gesteldheid van de hond, zeker als dat op een (te) jonge leeftijd gebeurt.

Redenen om een reu te castreren zijn vaak:

• Onvruchtbaar maken
• Rijgedrag
• Heftige reactie op loopse teefjes (zoals weglopen en niet luisteren)
• Agressie (vaak verkeerd geïnterpreteerd, want dit gedrag is juist vaak een uiting van angst en onzekerheid!)
• Urineren
• Dominantie (een term die vaak verkeerd gebruikt wordt!)

Onderzoeken wijzen steeds vaker uit dat castratie in veel gevallen niet de oplossing is voor deze problemen. Sterker nog; het castreren van een reu wordt steeds vaker afgeraden omdat het erg veel invloed heeft op zijn zelfverzekerdheid en gedrag. Vaak is uitvalgedrag, dat uitgelegd wordt als agressie, juist een uiting van onzekerheid. Na het verwijderen van de teelballen en dus het hormoon testosteron, kan die onzekerheid - en dus ook het uitvalgedrag - juist toenemen.

Het is heel belangrijk om je te realiseren dat het castreren van een reu geen wondermiddel is om zijn gedrag te verbeteren. Gedrag verbeter je door training en opvoeding, niet door het verwijderen van de teelballen en hormonen.

Meer weten over de voor- en nadelen van castratie reu

Teef wel of niet castreren?

Bij teefjes wordt nog steeds wel geadviseerd te castreren omdat dit de kans op melkklierkanker verkleint en de kans op een baarmoederontsteking volledig wegneemt. Hoewel dit niet wetenschappelijk bewezen is, is deze conclusie wel aannemelijk. Alleen doordat de huishouding van het teefje zo op z’n kop komt te staan, heeft dit weer invloed op de vorming van andere soorten kanker. Het is dus niet zo zwart/wit…

Redenen om een teef te castreren zijn vaak:

• Onvruchtbaar maken
• Loopsheid (de cyclus van een teef is normaal 2 keer per jaar loops)
• Schijnzwangerschap en het gedrag dat daarbij hoort
• Kleinere kans op melkklierkanker en geen kans meer op baarmoederontsteking
• Agressie (vaak verkeerd geïnterpreteerd, want dit gedrag is juist vaak een uiting van angst en onzekerheid!)

Er zitten ook nadelen aan het castreren van een teefje. Zo kan een teefje incontinent worden en zoals eerder gezegd: haar hormoonhuishouding gaat zo op de schop, dat dit niet alleen effect heeft op haar gedrag (teefjes kunnen ook juist feller worden), maar ook de kans op verschillende soorten kanker wordt juist weer vergroot.

Daarbij is het castreren van een teefje omdat je als eigenaar ‘geen zin hebt in de loopsheid’ niet helemaal een juiste reden. Loopsheid is een natuurlijk gegeven dat bij een vrouwtjeshond hoort.

Meer weten over de voor- en nadelen van castratie teef

Voor- en nadelen castratie lange termijn

Zeker als je je hond op jonge leeftijd hebt laten castreren (voor 1,5 jaar oud) kan dit serieuze gevolgen hebben op de gezondheid. Zo heeft de castratie invloed op de ontwikkeling van botten en gewrichten en hebben honden die jong gecastreerd een grotere kans op patella luxatie, heupdysplasie en andere gewrichtsaandoeningen. Ook verandert - onder invloed van de hormoonverandering - heel vaak de vachtstructuur van de hond en meestal niet ten goede...

Als de ‘voordelen’ zijn: gedrag of loopsheid, overweeg dan goed of castratie wel op z’n plaats is. Een reu reageert nu eenmaal op een loopse teef. En een teef wordt loops. Dat zijn natuurlijke gedragingen die eigenlijk niet ingeperkt zouden moeten worden door een niet-noodzakelijke medische ingreep.

Als je het hebt over medische voordelen, zoals een teef met een ontstoken baarmoeder, een reu met een vergrote prostaat of een aanzienlijke kans op de ontwikkeling van een kankersoort, is dit natuurlijk zeker wel het overwegen waard.

Meer over castratiegevolgen op lange termijn

Conclusie wel of niet castreren

De conclusie is dus niet eenvoudig: er zijn voor- en nadelen aan de ingreep en per hond zou goed bekeken moeten worden of het voor hem of haar echt een voordeel is. Laten we vooropstellen dat je in principe niet hoeft in te grijpen in hoe de natuur het bedoeld heeft. Als je hond gezond is, niet overdreven ergens last van heeft, dan is het een goed idee goed na te denken of castratie nu wel echt nodig is…

Daarnaast is het echt het overwegen waard om in elk geval te wachten met de ingreep tot je hond volledig uitgegroeid is. Dat verschilt enorm per ras en grootte. Kleine honden zijn met 10-12 maanden volgroeid, maar echt grote honden groeien wel door tot zij 18-24 maanden oud zijn. Overleg altijd met je dierenarts.