Een dominante hond in huis is een genot

De term dominant wordt nog heel vaak verkeerd gebruikt door hondeneigenaren. Dit zien we ook terug in sommige profielen die voor honden worden aangemaakt op Verhuisdieren. ‘Sjakie is wel een beetje dominant; hij blaft of valt uit naar andere honden.’ Of: ‘Bella is dominant naar de kinderen toe: ze gromt als ze te dichtbij komen.’ Deze beide voorbeelden zijn geen vormen van dominant gedrag.

Een aantal jaar geleden is de dominantietheorie, die jarenlang leidend is geweest bij het opvoeden van honden, wetenschappelijk volledig ontkracht.

Wat is dominantie bij honden?

Hoe gedraagt een dominante hond zich dan wel? Arvid van Putten legt uit: “Het hebben van een dominante hond is een zegen. Dominante honden zijn namelijk heel rustig en stabiel. Ze zijn niet angstig en hebben, als het nodig is, aan één lipoptrekje genoeg om een andere hond op afstand te houden. Ze hebben een natuurlijk overwicht. Een dominante hond vertoont eigenlijk nooit probleemgedrag en is juist een zegen om te hebben”, legt de hondengedragstherapeut uit.

Voorbeeld onderscheid tussen dominantie en onzekerheid

Arvid heeft een mooi voorbeeld met de Amerikaanse presidenten Barack Obama en Donald Trump. “Als Obama binnenkomt, heeft iedereen direct respect voor deze rustige man. Wat een charisma komt daar binnen. Als Donald Trump binnenkomt gaat dat gepaard met een hoop bravoure en lawaai: deze man heeft waarschijnlijk een hoop onzekerheid te verbergen en doet dat door zo hard mogelijk te schreeuwen. Dan denk je misschien dat Trump de dominante persoon is, maar feitelijk is het dus Obama."

Is grommen of agressie dominant gedrag?

Maar wat nu als je hond naar je gromt en zelfs een lip optrekt? Of aanvallend gedrag vertoont naar andere honden? Is dat dan geen dominant gedrag? “Nee”, zegt Arvid. “Meestal wordt dit gedrag door iets heel anders veroorzaakt. Denk aan angst, pijn, aangeleerd gedrag. Ik zal wat voorbeelden noemen:

Hond gromt als hij op de bank ligt en wil er niet afgestuurd worden

“Vaak is dit aangeleerd gedrag. De hond heeft ontdekt dat als hij gromt, hij zijn zin krijgt. En de bank is toevallig een heel lekker plekje. Als de baas dan in de buurt komt om hem weg te sturen en hij gromt, en de baas laat hem dan toch maar liggen, wordt zijn grommen dus beloond: hij mag blijven liggen. Natuurlijk kan het ook zijn dat de hond pijn heeft en niet tegen zijn zin van de bank af gestuurd wil worden, want dat doet pijn.”

Hond gromt naar de kinderen

“Kinderen kunnen druk en onvoorspelbaar zijn. Als een hond naar een kind gromt, is dat eigenlijk een signaal: ik vind jou druk en onvoorspelbaar, blijf liever even uit de buurt. Vaak gaan kinderen dan ook weg, dus zijn grommen heeft wederom succes. Aan de andere kant: als een kind niet luistert naar het gegrom, kan de hond over gaan tot bijten. En vaak heeft de hond voor het grommen al subtielere signalen gegeven, zoals langs de bek likken, gapen, weg willen lopen. Als die niet opgemerkt worden, zal hij geluid in gaan zetten. Maar ook dit heeft dus niets met dominantie te maken.”

De hond wil als eerste door de deur

“Als hond vooroploopt en als eerste door de deur gaat, wordt dat nog vaak gezien als dominant gedrag. Inmiddels is die theorie volledig achterhaald. Een hond die als eerste naar buiten gaat is waarschijnlijk gewoon enthousiast en heeft zin in een wandeling. Hier is dus niets mis mee. Vind je het gevaarlijk of heb je liever niet dat je hond de deur uit stormt, leer hem dan rustig te gaan zitten en te blijven tot hij veilig en rustig naar buiten kan.”

Hond gromt als je zijn botje of voerbak afpakt

“Sommige honden hebben van nature een grotere voernijd dan andere honden. Maar eigenlijk is dit heel natuurlijk gedrag. Van nature respecteren honden elkaars voer. Het is dus heel normaal als je hond dit een beetje verdedigt. Het gedrag kan erger worden als het eten of botje vroeger vaak bij je hond is afgepakt. Zijn gegrom heeft dan vaak succes gehad, want meestal gaat diegene dan wel weg.”

Wat is dan wel dominant gedrag bij honden?

Natuurlijk kan een hond wel dominant gedrag vertonen. "Denk aan boven een andere hond gaan staan of een poot op de schouder van een andere hond leggen. Meestal heeft ook dit gedrag een doel. Een oudere hond kan bijvoorbeeld boven een pup gaan staan die zich te druk gedraagt. En sommige honden maken graag contact met hun poten. Als zij die op de schouder leggen, hoeft dat helemaal niets te betekenen. Een andere hond kan dit gedrag dan wel weer als domineren ervaren en in een enkel geval kan dit dan tot een conflict leiden. Overigens als jouw hond zijn kop op je schoot legt of zijn poot op je arm, is dit naar mensen toe veel vaker een teken van genegenheid en absoluut niet van dominatie.”

Conclusie dominante honden

“Er zijn maar weinig honden dominant. Ik zou bijna zeggen: helaas. Want dit zijn dus de meest stabiele en rustige honden die er zijn. Het meeste gedrag dat vandaag de dag nog als dominant wordt bestempeld, komt eerder voort uit angst, onzekerheid of pijn. Als jij dus denkt dat jouw hond dominant is vanwege probleemgedrag naar andere mensen of honden, wees dan een wijze baas. Ga op onderzoek uit wanneer je hond dit gedrag vertoont en vraag je af of dit misschien angst, onzekerheid of pijn kan zijn. Kom je er niet uit, laat een gedragstherapeut dan eens meekijken. Hij of zij ziet het in één oogopslag en dan zijn jij en je hond snel geholpen op weg naar een probleemloos leven”, aldus Arvid van Putten.

Arvid van Putten heeft ook een cursus Begrijp je blaffende hond gemaakt voor de Huisdierenschool. In deze cursus leer je begrijpen wat elke blaf van je hond betekent.